Redovni pregledi spašavaju život!
Budući da je rak grlića materice uzrokovan HPV virusom većina savremenih zemalja spriječava širenje ovog virusa vakcinacijom kao i organizovanim skriningom na rano otkrivanje raka grlića materice.
Kroz programe primarne i sekundarne prevencije nastoji se spriješiti širenje ovog virusa još u adolescentnoj životnoj dobi.
Budući da u našoj zemlji nije dostupna vakcinacija, nastojali smo da kroz ovaj tekst odgovorimo na sva važna pitanja, tako da možete pročitati:
- Šta je PAPA TEST?
- PAPA TEST - rezultati
- Kako se dobija rak grlića materice?
- Koji su simptomi raka grlića materice?
- Šta sve morate znati o karcinomu grlića materice - savjeti
Ukoliko se rak grlića materice otkrije u ranoj fazi, izlječiv je gotovo u potpunosti zbog čega su od izuzetne važnosti redovni pregledi i skrining metoda koja je među pacijentima poznata kao PAPA test.
Šta je PAPA TEST?
Pregled sa uzimanjem PAPA testa je jednostavna, neinvazivna, prihvatljiva, pouzdana te lako dostupna metoda.
Budući da je rak grlića materice uzrokovan HPV virusom većina savremenih zemalja spriječava širenje ovog virusa vakcinacijom kao i organizovanim skriningom na rano otkrivanje raka grlića materice.
Kroz programe primarne i sekundarne prevencije nastoji se spriješiti širenje ovog virusa još u adolescentnoj životnoj dobi.
Ukoliko se rak grlića materice otkrije u ranoj fazi, izlječiv je gotovo u potpunosti zbog čega su od izuzetne važnosti redovni pregledi i skrining metoda koja je među pacijentima poznata kao PAPA test.
Papa test - REZULTATI
PAPA test je jednostavna metoda citološkog pregleda ćelija sa površine grlića materice i iz cerviklanog kanala, a sa ciljem otkrivanja i rane dijagnoze upalnih i tumorskih promjena.
U upotrebi je klasifikacija koja se naziva cervikalna intraepitelna neoplazija ili CIN sa podjelom:
- PAPA grupa I i II
- PAPA grupa III a, ASC- US, ASC-H,
- PAPA grupa III b, L-SIL lezije blagog stepena
- PAPA grupa IV, H-SIL lezije teškog stepena
- PAPA grupa V dominiraju maligne ćelije
Grupe I i II su negativan nalaz, grupa III je sumnjiiv nalaz, a grupa IV i V su pozitivan nalaz.
Ipak, Papa test uprkos svim svojim prednostima ima svoja ograničenja tako da pacijentima savjetujemo i kolposkopiju kao jednu od dodatnih metoda.
U novije vrijeme medicinska nauka unaprijedila je citološke nalaze, pa je u primjeni Liquid PAPA TEST koji koristi i naša klinika. U prevodu - PAPA TEST NA TEČNOJ PODLOZI omogućava rano otkrivanje karcinoma grlića materice te je zahvaljujući novoj metodologiji procenat potencijalnih grešaka sveden na minimum. Takođe, ovim testom moguće je otkriti abnormalne ćelije u još ranijoj fazi, a iz istog uzorka obavlja se i HPV tipizacija kao i srining na polno prenosive bolesti.
Kako se dobija karcinom grlića materice?
Infekcija humanim papiloma virusom (HPV) je najvažniji faktor rizika i uslov za nastanak karcinoma grlića u 99,7 % slučajeva. Prenosi se polnim putem.
Duži period izloženosti virusu bez simptoma i razvoja promjena kao i činjenica da samo mali broj žena izloženih HPV infekciji zaista dobije karcinom dodatni je razlog za redovne preglede i kontrole jer se tako na vrijeme mogu uočiti promjene i spriječiti bolest. Osim HPV infekcije, razvoju bolesti doprinose i drugi faktori kao sto su: pušenje, način života, pad imuniteta, stres, genetika.
Simptomi karcinoma grlića materice
Budući da karcinom grlića materice u početnoj fazi ne pokazuje simptome koje bi pacijentica mogla sama osjetiti stručnjaci su saglasni da su redovne kontrole i skrininzi najsigurniji put do zdravlja. Rizik razvoja raka grlića materice je trajna infekcija viskoroizičnim tipovima HPV-a te iako će se većina žena spontano osloboditi infekcije, manji broj onih kod kojih je infekcija prisutna razvije abnormalne ćelije karcinoma u razdoblju od 5 godina. Ovaj period nam daje dovoljno vremena da na vrijeme otkrijemo promjene bilo da koristimo PAPA TEST u kombinaciji za kolposkopijom ili PAPA test na tečnoj podlozi.
Karcinom grlića materice - ŠTA MORATE ZNATI
- Savjetujemo redovne ginekološke preglede sa PAPA nalazom već unutar prve tri godine od prvog seksualnog odnosa, ili najkasnije do 21. godine života.
- Obavljajte redovne ginekološke preglede jednom godišnje do 65. godine života.
- Poslije dva uzastopna normalna citološka brisa (PAPA nalaz) urađena tokom godinu dana u razmaku od šest mjeseci, periodični pregledi žena koje pripadaju grupi prosječnog rizika mogu se raditi i na tri godine. Ipak, prepustite vašem ginekologu procjenu učestalosti skrining nalaza.
- Žene mlađe od 30 godina kao i žene iz grupe povišenog rizika trebalo bi da PAPA nalaz rade jednom godišnje.
Iz programa skrininga treba da se izuzmu žene koje nisu imale seksualne odnose i žene nakon porodjaja 8 nedelja.
Od raka grlića u našoj zemlji obolijeva oko 200 žena godišnje
Republika Srpska na godišnjem nivou bilježi oko 200 novooboljelih pacijentica od karcinoma grlića materice, podaci su Instituta za javno zdravstvo RS. Naša ustanova dostavlja sve podatke zvaničnim institucijama i nastoji da prevenira karcinom među svojim pacijenticama. Na godišnjem nivou oko 4% naših pacijentica ima potencijalno sumnjiv nalaz koji tretiramo daljim metodama kao što su kolposkopija, biopsija grlića te prema potrebi, uvodimo terapijske metode.
Prema dostupnim informacijama u instititu za javno zdravstvo RS aktivnosti oko uvođenja HPV vakcinacije usporila je pandemija korona virusom.
